طیف اوتیسم (به انگلیسی:
Autism Spectrum
) یا طیف درخودماندگی، که عموماً به آن اوتیسم میگویند، یک اختلال عصبی تکوینی با وجود مشکلات جدی در تعاملات اجتماعی، و ارتباطات کلامی و غیرکلامی و وجود رفتارهای تکراری و علایق محدود در فرد میباشد. واکنشهای غیرمعمول به محرک حسی و تأکید فرد بر حفظ ثبات و روالهایی خاص در زندگی نیز از نشانههای شایع این اختلال هستند. اوتیسم بهطور رسمی در سازمان بهداشت جهانی و انجمن روانپزشکی آمریکا با عنوان اختلال طیف اوتیسم (به انگلیسی:
Autism Spectrum Disorder
) شناخته میشود و از منظر حقوقی و پزشکی نوعی ناتوانی از گروه ناتوانیهای رشدی-عصبی تعریف شدهاست
اگر میخواهید بدانید اوتیسم چیست، باید گفت اختلال اوتیسم یا طیف اوتیسم (ASD) اوتیسم،یک اصطلاح گسترده است که پزشکان از آن برای توصیف گروهی از اختلالات رشدی عصبی استفاده میکنند. این اختلالات با مشکلات ارتباطی و تعامل اجتماعی مشخص میشوند. افراد مبتلا به ASD اغلب علائم یا الگوهای رفتاری محدود، تکراری و کلیشهای را نشان میدهند. اصطلاح «طیف» در این تعریف بازتاب¬دهنده این حقیقت است که علائم در بین افراد مختلف متفاوت است و انواع و شدت متغیری دارد. اوتیسم در پسران چهار برابر دختران است.
اوتیسم، توسط بسیاری از منابع روانپزشکی به عنوان یک اختلال طیفی در نظر گرفته میشود. اختلال طیفی اختلالی است که میتواند از فردی به فرد دیگر متفاوت ظاهر شود و هر فرد ممکن است برخی از ویژگیهای مرتبط با آن، اما نه همه آنها را به درجات بسیار متفاوتی نشان دهد. به کسانی که ویژگیهای این طیف اختلالی را دارند اوتیستیک گفته میشود. افراد اوتیستیک مختلف ممکن است ویژگیهای متفاوتی از خود نشان دهند
کودکان مبتلا به اوتیسم چه تفاوتی با کودکان بدون این اختلال دارند؟ رفتارهای اجتماعی ، بیشتر مواردی مانند اجتناب از برقراری ارتباط چشمی یا نادیده گرفتن لحن صدا. اما تحقیقات اخیر تفاوت ظریف تری را روشن کرده است :ویژگی های صورت . دانشمندان دانشگاه میسوری دریافتند که کودکان مبتلا به اوتیسم دارای ویژگی های خاصی در چهره هستند که آنها را از سایر کودکان متمایز می کند. در تصویر بالا مطالعه پروفسور آناتومی دکتر کریستینا آلدریج بر روی چهره را می بینیم که از 17 نقطه برای محاسبه ویژگی های صورت استفاده کرده است.
بر اساس مطالعه ای که در
Molecular Autism
پسران مبتلا به اوتیسم دارای ساختار چهره متمایزی نسبت به کودکان با رشد معمولی هستند. بر اساس سیستم تصویربرداری سه بعدی صورت که در مطالعه مورد استفاده قرار گرفته است ، به طور خاص ، پسران مبتلا به اوتیسم دارای صورت و دهان پهن تر ، بینی صاف تر ، گونه های باریک تر و فیلتروم -شکاف بین لب و بینی- کوتاه تری در مقایسه با گروه شاهد هستند. به گفته محققان ، این ویژگی های متمایز کننده نشان می دهد که برخی از فرایندهای جنینی که باعث ایجاد ویژگی های صورت می شوند ، در حین رشد دچار اختلال می شوند
بیشتر بخوانید
لکنت ناگهانی در بزرگسالانزمانی تصور میشد که انواع اختلالات اوتیسم هر کدام بیماریهای جداگانهای هستند. اکنون، آنها در محدوده اختلالات طیف اوتیسم قرار میگیرند که این اختلالات را در ادامه بیان میکنیم:
کودکان مبتلا به سندروم آسپرگر مشکلی در صحبت کردن ندارند. در واقع، آنها معمولاً در آزمونهای هوشی، امتیاز متوسط یا بالا میگیرند. اما دارای مشکلات اجتماعی و علایق محدود هستند
این اختلال همان چیزی است که اکثر مردم با شنیدن کلمه «اوتیسم» به ذهنشان میآید و به مشکلات در تعاملات اجتماعی، ارتباطات و بازی در کودکان زیر 3سال اشاره دارد.
کودکان مبتلا به اختلال از هم گسیختگی کودک حداقل تا 2 سال رشد معمولی دارند. سپس بیشتر مهارتهای ارتباطی و اجتماعی خود را از دست میدهند.
اگر کودک برخی رفتارهای اوتیسمی مانند تأخیر در مهارتهای اجتماعی و ارتباطی داشته باشد، اما اختلال او را نتوان در گروه دیگری قرار داد، پزشک از اصطلاح اختلال فراگیر رشد برای توصیف اختلال او استفاده میکند
علت ابتلا به اوتیسم دقیقاً مشخص نیست و میتواند ناشی از مشکلات قسمتهای مختلفی از مغز باشد که ورودی احساسات را تفسیر کرده و زبان را پردازش میکنند. علل ابتلا به اوتیسم عبارتاند از:
• اوتیسم در پسران چهار برابر بیشتر از دختران است و میتواند در افراد از هر نژاد، قومیت یا هر پیشزمینهای رخ دهد.
• درآمد خانواده، سبک زندگی یا سطح تحصیلات بر ریسک ابتلای کودک به اوتیسم تأثیری نمیگذارد.
• اوتیسم بیماری ارثی است. بنابراین ترکیبات خاصی از ژنها خطر ابتلای کودک به اوتیسم را افزایش میدهند.
• کودکی با والدین مسنتر، بیشتر در معرض خطر ابتلای اوتیسم است.
• زنان بارداری که در معرض برخی داروها یا مواد شیمیایی مانند الکل یا داروهای ضدتشنج قرار گرفتهاند، احتمال بیشتری در به دنیا آوردن بچه مبتلا به اوتیسم دارند.
. سایر عوامل خطرزا شامل بیماریهای متابولیک مادر مانند دیابت و چاقی است. همچنین پزشکان اوتیسم را با پیکییو (نوعی بیماری ارثی) و سرخجه مرتبط میدانند.
علائم اختلال طیف اوتیسم معمولاً قبل از 3 سالگی یا حتی در بدو تولد کودک ظاهر میشوند. در ادامه علائم رایج اوتیسم را شرح میدهیم:
داشتن مهارتهای ارتباط اجتماعی و تعاملی برای اغلب افراد مبتلا به اوتیسم دشوار است. موارد زیر نمونههایی از ناتوانی در ارتباطات اجتماعی و ویژگیهای تعاملی مربوط به اوتیسم هستند:
• عدم برقراری تماس چشمی از طرف کودک
• عدم پاسخ کودک به شنیدن نام خود تا 9ماهگی
• نشان ندادن حالات چهره مانند شادی، غمگینی، عصبانیت و تعجب در 9ماهگی
• عدم انجام بازیهای ساده تا 12ماهگی
• داشتن حرکات محدود تا 12ماهگی، مثلاً برای خداحافظی دست تکان نمیدهد
• عدم توجه به دیگران یا بازی با کودکان تا 36ماهگی
. در 48ماهگی در طول بازی نقشهای دیگری مانند معلم بودن را اجرا نمیکند
• آواز نخواندن و نرقصیدن تا سن 60ماهگی
• داشتن طیف محدودی از علایق یا علاقه شدید به موضوعاتی خاص
• انجام کارهای تکراری مانند تکرار کلمات یا عبارات، تکان خوردن به جلو و عقب یا چرخاندن چیزی
• حساسیت زیاد به صداها، لمس، بو یا تصاویری که برای دیگران عادی به نظر میرسند
• نگاه نکردن یا گوش ندادن به دیگران
• نگاه نکردن به چیزهایی که شخص دیگری به آنها اشاره میکند
• عدم تمایل به در آغوش گرفته شدن یا نوازش شدن
افراد مبتلا به اوتیسم رفتارها یا علایقی دارند که ممکن است غیرعادی به نظر برسند. نمونههایی از رفتارها و علایق محدود یا تکراری مرتبط با اوتیسم شامل موارد زیر هستند:
• اسباببازیها یا اشیاء دیگر را مدام مرتب میکنند و با تغییر نظم ناراحت میشوند.
بیشتر بخوانید
شکاف کام
• کلمات یا عبارات را بارها و بارها تکرار میکنند.
• هر بار با اسباببازیهای تکراری بازی میکنند.
• به قسمتهایی از اشیاء مثلاً چرخهای ماشین خیره میشوند.
• از تغییرات جزئی ناراحت میشوند.
• علایق وسواسی دارند.
• باید از ترتیب و نظم خاصی پیروی کنند.
. دستها و بدن را تکان میدهند یا بهصورت دایرهای به خود میچرخند.
• واکنشهای غیرمعمولی نسبت به صدا، بو و مزه دارند.
• مشکل در درک، گفتار، حرکات بدن، حالتهای چهره، یا تن صدا
• آواز خواندنی که یکنواخت یا رباتیک است
• مشکل در سازگاری با تغییرات روزمره
• تأخیر در مهارتهای زبانی
• تأخیر در مهارتهای حرکتی
• تأخیر در مهارتهای شناختی یا یادگیری
• عادات غذایی و خوابیدن غیرمعمول
• مشکلات گوارشی مانند یبوست
• خلقوخوی غیرمعمول یا واکنشهای احساسی