درمان های لکنت زبان

مطالبی که در ذیل ذکر شده است، مطالب سایر متخصصان و آسیب شناسی گفتار و روان است و دیدگاه دکتر تقی زاده در قسمت های دیگر سایت آورده شده است:
اگرچه در برخی از موارد لکنت خود به خود کاهش می یابد و حتی با افزایش سن از بین می رود اما امکان پا برجا ماندن آن و موانعی که می تواند در زمینه ارتباطی به وجود آورد، توجیه کننده اقدامات درمانی هستند. همه محققان در این باب هم عقیده اند که هر اندازه درمان لکنت زودتر آغاز شود به نتایج سریعتر و بهتری منجر خواهد شد. درمان گری باید بین 5 تا 7 سالگی آغاز شود. در گذشته روش های گوناگونی برای درمان کسانی که گرفتار لکنت بوده اند به کار برده اند. صدها نفر از آنها را جراحی کرده –اند . وسایل بسیار و هزینه های هنگفت صرف شده است تا به گفتار مبتلایان به لکنت مهارت بخشند. از روش هیپنوتیزم در درمان لکنت استفاده شده است. همچنین برای ایجاد برتری در یک طرف مغز از داروهای گوناگون استفاده کرده اند اما هیچ یک از این درمان ها به طور کامل موفق نبوده است. از آنجا که لکنتی ها در کنترل عضلات اندام های گویایی دچار مشکل هستند بسیاری از درمان گران توجه خود را را به این جنبه (اندام های گویایی) معطوف می کنند و آنها به کسی که دچار لکنت است یاد می دهند تا در موقعیت های اضطراب آور پاسخ های فیزیکی خاصی بدهد.
در طی چندین دهه گذشته، بسیاری از محققین رویکردهای متنوعی را جهت درمکان این اختلال گفتاری پیشنهاد کرده و می کنند. این رویکردها و شیوه ها هم از لحاظ اهداف و هم به لحاظ تکنیک ها و راهکارهای درمانی با یکدیگر متفاوتند اما می توان شیوه های درمانی لکنت را به دو دسته کلی تقسیم کرد. در یک دسته از این شیوه ها که با نام رویکرد تعدیل لکنت از آنها یاد می شود به تجزیه و تحلیل عوامل تشدید کننده لکنت همچون اضطراب ها و هیجانات، ترس های موقعیتی و نگرش های منفی پیرامون لکنت پرداخته می شود. به گونه ای که درمان گر سعی می کند با رفع چنین مواردی، از لکنت فرد بکاهد.

در گروه دوم این شیوه ها برخلاف دسته اول، تمرکز اصلی اهداف درمانی بر تغییر الگوهای کلامی و جنبه های حرکتی گفتار بوده و عقیده بر این است که اصلا الگوهای گفتاری موجب رفع ترس ها و هیجانات عاطفی ناشی از لکنت و بهبود نگرش فرد نسبت به ارتباط کلامی خواهد شد . یعنی با روان شدن جریان گفتار، عوامل تشدید کننده لکنت نیز به طور خود به خود کاهش می یابند.
این رویکرد درمانی با نام شکل دهی گفتار معروف است که شیوه گفتار کشیده یکی از تکنیک های پر استفاده در این رویکرد می باشد. سوای نگاه متعصبانه به هر یک از رویکردها باید گفت که علاوه بر تاثیرات مستقیم یا غیرمستقیم روش های درمانی بر روی جریان گفتار باید بتوان تاثیر هر شیوه درمانی را از طریق ارزیابی و آزمون های معتبر مورد سنجش قرار داد. متاسفانه درباره نتایج و تاثیرات بلند مدت تکنیک های گفتار درمانی لکنت، اطلاعات مستند و محکمی در دست نسیت.
علاوه بر این، روش های تازه تری برای کنترل تنفس، حنجره، زبان، لب ها و فک کسی که گرفتار لکنت است مورد استفاده قرار گرفته اند. با استفاده از یکی این شیوه ها به او می آموزند که سرعت صحبت را کم و آهسته کند. به بیان دیگر به او یاد می دهند که وقتی احساس می کند در صحبت با زحمت و مشکل روبه رو شد صحبت خود را قطع کند و پس از کشیدن نفس عمیق به صحبت خود ادامه دهد. یکی از متخصصان گفتار و زبان به کسانی که گرفتار لکنت هستند توصیه می کند که پیش از شروع صحبت آه بکشند. او علت آنی لکنت را قفل شدن و گیرکردن پرده های صوتی می داند.
در شیوه دیگری که شیوه جریان هوا نام دارد به فرد توصیه می شود تا نفس عمیقی بکشد و اجازه دهد در هنگام سخن گفتن هوا بیرون بیاید . این کار به او کمک می کند تا گفتارش روان شود. به بعضی از کسانی که گرفتار لکنت هستند می آموزند تا خودشان به گیر کردن زبانشان پی برده و از آن جلوگیری کنند این امر به آنها کمک می کنند تا به این آگاهی برسند که تکان دادن سر و دست، فشردن ماهیچه های صورت، بستن چشم، به تاخیر انداختن کلمه های ترس آور و مانند اینها تاثیری در روانی گفتار آنها ندارند و فقط از روانی گفتار و جریان طبیعی کلمات جلوگیری می کنند. بیشتر متخصصان گفتار و زبان تلاش می کنند نگرش نگرانی های فرد را در مورد شیوه گفتار تغییر دهد. گروهی از کسانی که لکنت دارند می گویند که لب هایشان در هنگان سخن گفتن باز نمی شود. به آنها می آموزند که چگونه با این حالت مقابله کنند.
براساس نظر وان پیر ضمن آنکه برخی از درمان گران به تالیف چندین روش برای درمان بیماران خود می پردازند، روی آوردهای درمان گری لکنت را می توان در 6 مقوله طبقه بندی کرد
- درمان گری های مبتنی بر تلقین انحراف توجه و اقناع
- درمان گری های مبتنی بر تنش زدایی
- درمان گری های مبتنی بر آهنگ گفتار و مهار بازده
- درمان گری های مبتنی بر تنبیه و تقویت
- درمانگری های مبتنی بر نظریه سیبرینتیک
- روان درمانگری ها، دارو ودرمان گری ها و گروه درمان گری ها
روش های درمانی گوناگونی برای درمان لکنت از سوی متخصصین پیشنهاد شده است که ما به ذکر پاره ای از آنها به صورت اجمالی بسنده بیان می کنیم.

تلقین

در بسیار از موارد، به ویژه در انواع پیشرفته لکنت در بزرگسالان، درمان از راه تلقین پیشنهاد شده است. دلایل طرفداران این شیوه عبارتند از :
الف- لکنت متغیر است و افراد دارای لکنت بر روی یک کلمه خاص دچاره لکنت نمی شوند.
ب- لکنت تا حد زیادی متغیر بوده و به ندرت تک علامتی است.
ج- شدت لکنت بر حسب تناوب و مدت زمان و شرایط مختلف، متغیر است.
ح- در بسیاری موارد، به طور موقت، گفتار فرد روان می شود

هیپنوتیزم

در این روش فرد لکنتی توسط تلقین و هیپنوتیزم آرام می شوند و در حالت آرامش خوب تکلم می کنند. اما عیب این روش دوام کم آن است.

خودالقایی

در این روش نظریه پردازان روش های متفاوتی را پیشنهاد داده اند. ودبرگ تلقینات زیر را درست پیش از خواب و بعد از بیدارشدن موثر می داند. رابین پیشنهاد می کند که به کمک خودالقایی می توان برترس از لکنت غلبه کرد. وان پیر بر تلقینات مثبت تاکید دارد. اشمالز تاکید می کند که فرد لکنتی باید ذهنی آرام داشته باشد و احساس امنیت می کند و به روش درمانی اعتقاد داشته باشد و تمریناتی که پیشنهاد می کند عبارتند از:
1- انجام تمرینات تنفسی دم و بازدم در شروع گفتار
2- راحت کردن تنفسی و شل کردن حرکات و اندام های تولید صدا
3- استفاده از صدای بم
4- آرام و شمرده صحبت کردن
5- ذخیره داشتن اکسیژن، هنگام شروع به صحبت
6- تمرکز بر انقباض شکم
7- انتقال سریع از تولید گفتار به صوت، با تکیه بر آهنگ آن
8- صحبت بدون جمله مکث در قالب

روش جویدن تنفس

فروشلز در تعریف این روش چنین عنوان می کند که نخست در مورد ماهیت جویدن و حرکات گفتاری برای بیمار توضیحاتی داده می شود. سپس از او خواسته می شود که به طور عادی، با لبان بسته و دهان خالی به جویدن بپردازد و در همان حال به حرکات زبانش توجه کند. سپس با گشودن دهان و استفاده از حرکات زبان ها و لب ها ،عمل جویدن را انجام دهد و در همان حین به صداسازی بپردازد. با انجام این روش ،تصوری از یک زبان بیگانه پدید می آید و بدین ترتیب، بیمار یاد می گیرد که روان تر صحبت کند.

روش آرام سازی

آرام سازی، ترس های موقعیتی را از بین برده و از بروز اختلالات گفتاری و واکنش های اولیه و ثانویه همرا آن جلوگیری می کند.
به هر حال،آرام سازی به تنهایی کافی نیست، همچنان که آموختن چگونگی تنفس صحیح به تنهایی کفایت نمی کند. در اینجا ما با زنجیره ای از پاسخ ها درگیر هستیم که با ترس از موقعیت شروع شده و با بروز اختلال در آهنگ و عملکرد تنفس، به صورت تکرار و گیر ادامه می یابد . احساس گناه و اضطراب در موقعیت های آینده،به این سیکل معیوب مربوط می شود.

خواب درمانی

روس ها بر اساس نظریه های پاولوف معتقدند که خواب درمانی برای درمان لکنت مفید است.
از دید پاولوف، بیماری های روان تنی نتیجه خستگی زیاد دستگاه اعصاب شخصی بر اثر تکالیف سنگین است. بنابراین خواب درمانی با ذهیره سازی انرژی مورد نیاز، سبب بهبود بیماری می شود .

رفتار درمانی

ولپ در تایید رفتار درمانی می گوید: (( لکنتی ها در تمام موارد دچار لکنت نمی شوند. آنها معمولا در هنگام تنهایی و یا در بین اشخاص خاص، به خوبی صحبت می کنند. مشکل آنها زمانی آغاز می شود که مضطرب باشند.

درمان ها تنبیهی و تشویقی

در کشورهای مختلف اشکال مختلفی از تنبیه نظیر ضربه زدن به سر و استفاده از شوک الکتریکی در مورد لکنتی ها به کار گرفته شده است. در گذشته چنین تصور می شد که لکنت ناهنجاری و انحراف رفتاری و نشانه ای از شرارت شیطانی است و چنین تصور می شد که این عارضه، با به کار بردن تنبیهات دردناک از بین می رود. تجربیات گوناگون نشان داد شده است که تشویق می تواند تغییرات قابل توجه در تناوب لکنت ایجاد کند.

درمان های عامیانه

حجم زیادی از داروهای محلی و خانگی برای درمان لکنت توصیه شده است. سوزاندن و بریدن زبان لکنتی، خوردن داروها و مواد مختلف از قدیم رایج بوده است. درمکان های لکنت در فرهنگ های مختلف، متفاوت است. لکنتی های قبیله بانتو سیر می جوند و قبایل دیگر از انواع مختلف گیاهان استفاده می کنند. برای رفع لکنت، فرد راوا می دارند تا در نیمه شب زمستانی در هوای آزاد، آب سرد روی خودشان بریزند و خود را در معرض باد قرار می دهند. در مواردی نیز سوزن های تیز و درازی در داخل بدن فرو می کنند و با سوزاندن علف، پوست را داغ می کنند. در بعضی سرزمین ها لکنتی ها را وا می دارند. تا جوشانده خرمالو و تخم مرغ خام و یا کباب زبان قورباغه بخورد.

درمان جراحی

در تاریخ درمان لکنت فصل طولانی و غم انگیزی در رابطه با کوشش های بی فرجام جراحی وجود دارد عمل جراحی شامل بریدن عضلات زبان و از بین بردن تنش عضلانی آن بوده است البته نباید از بهبودهای احتمالی متعاقب این گونه اعمال متعجب شد. زیرا کسی که حاضر به چنین عملی می شود بی شک متقاعد شده است که به زودی بهبود می یابد بعضی از جراحان ترجیح می دادند بعضی از عضلات زبانی را ببرند خوشبختانه ابراز احساسات در مورد این نوع درمانها خیلی زود فروکش کرد. تعدادی از بیمارانی که از این نوع درمانها استفاده کرده بودند جان خود را از دست دادند.

استفاده از شوک الکتریکی

استفاده از شوک الکتریکی در گذشته جزء درمانهای لکنت به شمار می امده و متأسفانه هنوز هم برخی مراکز درمانی در اروپا همچنان از ان استفاده می کنند و این در حالی است که پژوهش گرانی مانند لوکزینگر و ارنولد بیان داشتند که استفاده از الکتروتراپی موضعی در درمان لکنت بی ارزش است چون بر آنند که لکنت ربطی به ضایعات عضوی ندارد حرکات در لکنت معمولا با تنش و فشار زیاد صورت می گیرد بنابراین بی معناست که از شوک الکتریکی که تونوس عضلانی را زیاد می کنند استفاده شود.

درمان تنبیهی مدرن

استفاده از تنبیه بر اساس قانون اثر می باشد طبق این قانون چنانچه رفتار یا فعالیتی موجب تقویت مثبت شود ان رفتار ادامه پیدا خواهد کرد ولی در صورتی که ان رفتار پیامد تنبیهی در پی داشته باشد تکرار نخواهد شد درمانگران جدید فرد را به خاطر لکنت تنبیه نمی کنند بلکه درواقع از تنبیه به عنوان نتیجه و پیامد لکنت استفاده می کنند جمعی از پژوهشگران نظیر اشمیز از این روش حمایت می کنند و گروه دیگر مانند شیهان مخالف این روش برای افراد لکنتی هستند.