آمارهای ضد و نقیضی در دنیا وجود دارد، برخی ها می گویند 40 تا 85 %، برخی ها می گویند 50 تا 80% کودکان طی زمان خود به خود بهبود می یابند.
دکتر محمد احسان تقی زاده قبول دارند، تعدادی و درصدی از کودکان دارای لکنت طی یک فرآیند زمانی خوب می شوند اما سوال اینجاست که چه کسی صلاحیت دارد همچین حرفی را بزند؟ چه کودکانی و با چه مشخصات خانوادگی چه نوع لکنتی خود به خود درمان می شوند؟ و دیگر اینکه آیا عقل سلیم به ما اجازه همچین کاری را می دهد که صبر کنیم تا کودکمان خوب شود؟ آیا به آسیب های فکری، گفتاری، عاطفی، اجتماعی، ذهنی و رفتاری ناشی از لکنت طی چندین سال فکر کرده ایم؟ آیا فکر کرده ایم که اگر کودک ما حتی اگر آن آمار را بپذیریم جزو آن 15 تا 60% یا 20 تا 50% نباشند که خود به خود درمان می شوند، این یک ریسک بزرگ است و با عقل سلیم جور در نمی آید.
اگرآموزش ها و درمان راضی کننده نیست و تاثیری در بهبود شما نداشته و مدت ها هم از این بی تاثیری گذشته بایستی به فکر تغییر دکتر باشیم برخی نظریات علمی متخصصان گفتار و زبان با روند تشخیص و درمان و نیز درمان کامل، مطابقت ندارد.
این گفته دکتر تقی زاده تنها نیست، دکتر ویلیام پرکینیز استاد و بازنشسته علوم و هنرهای ارتباطی، گوش، حنجره شناسی و تکنولوژی و علوم گفتاری دانشگاه ساترن کالیفرنیای جنوبی همچنین نظری دارند. اگر امروز برای اولین بار در ایران و جهان ما اعلام کرده ایم به درمان کامل و بدون بازگشت لکنت زبان رسیده ایم اعم از کودک، بزرگسال، میانسال و کهنسال، این یک واقعیت غیر قابل انکار است و در عمل می توان دید. روش درمانی ما، قابل آموزش در سطح جهانی است و تاکنون 20مقاله علمی، پایان نامه ارشد و دکتری در خصوص این شیوه آموزشی و درمانی نشریات معتبر داخلی و خارجی چاپ شده است.
مدارس در درمان کودکان دارای لکنت خدمات خاصی نمی توانند داشته باشند زیرا نه متخصص لکنت شناس دارند و نه امکان درمان لکنت در مدارس وجود دارد ولی کادر مدرسه اعم از مدیر،معلم و مشاور مدرسه می توانند کودکان دارای لکنت زبان را به متخصص ارجاع دهند و در جهت توانمندسازی فکری، رفتاری و اعتماد به نفس آنان گام های خوبی بردارند.
در مرکز توانمندسازی ذهن هم تغییرات مطلوب ذهنی و هم تغییرات مطلوب گفتاری ایجاد می شود. علائمی که نشان دهنده ی درمان موثر لکنت زبان عبارتند از:
1. در هنگام استفاده از تکنیک، لکنت کاهش می یابد و یا کنترل می شود.
2. هنگام استفاده از تمرین، فضای ذهنی فرد تغییر می کند.
3. فرد به آهستگی نسبت به خودش و گفتارش حس بهتری پیدا می کند
4. کوشش های بیهوده ی فرد برای صحبت کردن کاهش می یابد
5. جرات ورزی و اعتماد به نفس فرد افزایش می یابد
6. جرات حرف زدن در جمع را پیدا میکند
7. هنگام صحبت با دیگران ارتباط چشمی برقرار میکند
8. گوشه گیری و انضباط و نیز حضور در برخی موقعیت هایی که فرد قبلا مشکل داشت کمتر میشود
9. اجتناب ازتلفظ کلمات خاص کمتر میشود
10. به صحبت کردن در خانه و بیرون از خانه علاقه مند میشود
11. رنج هایی که فرد قبلا در هنگام حرف زدن داشت کمتر میشود البته عجله کردن برای رسیدن به درمان زود هنگام کاملا اشتباه است. توقف آنی و ناگهانی از درمان فضای ذهنی را منفی کرده و به روند درمان آسیب میرساند
قوانین و اصول تربیتی که مربوط به کودک غیر لکنت است با کودک دارای لکنت زبان تفاوتی ندارد کودک شما که لکنت دارد یک انسان سالم و عادی است لکنت نه بیماری و نه مرض خاصی است بلکه یک مشکل ذهنی و گفتاری است و با روش شبیه سازی و تصویر سازی ذهنی متعلق به مرکز توانمند سازی ذهن قابل درمان است هر نوع مسئولیت و انتظاری که از کودک عادی دارید از کودک دارای لکنت زبان هم میتوانید داشته باشید روش تربیتی ویژه ای برای کودک دارای لکنت زبان نداریم کودک دارای لکنت زبان بایستی احساس عادی بودن کند به غیر از گفتار، البته بایستی روش های تربیتی متناسب با ویژگی های شخصیتی کودک باشد برخی کودکان لازم است به انها دستور داده شود برخی نیاز است در برخی امور با انها مشورت شود برخی عاطفی و برخی از طریق روش حل مسئله با انها رفتار شود ولی محبت و احترام متعادل برای همگان لازم است کودکی که لکنت دارد وقتی صحبت می کند گفتارش به خاطر حالت تکرار یا توقف یا کشیده گویی طولانی می شود در هر صورت ما موظف هستیم به حرف هایش گوش دهیم و اطمینان بدهیم که به حرفهای او با دقت گوش فرامی دهیم با احترام به او و شنیدن حرفهایش مهارت اجتماعی و مهارت خوب گوش دادن را به او یاد داده ایم.
انتظار بایستی بر اساس سن، جنس، توان هوشی و سایر توانمندی های کودک باشد انتظار پایین تر و بالاتر از استعداد و توانایی کودک هیچ کدام منطقی نیست انتظار معقول کودک را به سمت موفقیت و توانمند شدن پیش می برد و انتظار نامعقول کودک را به سمت استرس تنش روحی ناکامی و شکست سوق می دهد کودکی که هوشمند است انتظار بالا از او منطقی است
قبلا توضیح دادیم که حداقل کاری که اکنون در دنیا برای درمان لکنت انجام می شود کنترل گفتار و حداکثر اقدامات درمانی انان بهبودی نسبی است و رسیدن به این مرحله خود نیازمند متخصصان حرفه ای و چیره دست است. اما مرکز توانمندسازی ذهن خود انتظار درمان افراد دارایی لکنت اعم از کودکان و خانواده هایشان و بزرگ سالان را بالا برده است فردی که بداند به بهبودی کامل می رسد احساس امید می کند احساس ناکامی و شکست به احساس پیروزی و موفقیت بدل می شود خودپندار منفی تبدیل به خودپندار مثبت می شود و فرد حیاتی دیگر و زندگی دیگری را تجربه خواهد کرد.
ما اختلالاتی که جنبه ی ذهنی و روانی دارند جهت رفع علائم روانشناختی آن اختلالات نظیر لکنت زبان و ناروانی گفتار تلاش می کنیم افرادی که لکنت آنان به جنبه های فیزیکی مرتبط است به سایر متخصصان ارجاع می دهیم.
این متخصصان و پزشکان در حیطه کار خودشان صاحب نظر هستند لیکن لکنت زبان مشکلی نیست که انان اطلاعات کافی درباره اش داشته باشند اطلاعات قدیمی درباره لکنت کمک خاصی به درمان لکنت نمی کند همان طوری که تمرکز به جنبه های فیزیکی جسمی و دارویی سبب درمان لکنت زبان نمی شود.
خیر، او نه مریض است و نه بیمار بلکه دچار یک مشکل گفتاری است حتی افرادی که لکنت ندارند هنگام بی خوابی، خستگی، تنش روحی شاید از نظر گفتاری خیلی مرتب یا سلیس صحبت نکنند چه برسد به کودک دارای لکنت زبان انان نیز به اندازه بچه های غیر لکنتی نیاز به استراحت یا تفریح دارند.
بیشتر بخوانید
درمان لکنت زبانهر سبک درستی بایستی حفظ شود و سبک های نادرست زندگی حتما نیاز به تغییر دارد سبک های تربیت دیکتاتوری، دستوری و نیز سبکهای تربیتی بی قید و بند، کودک سالمی را پرورش نمی دهد. تجربیات ما در مرکز توانمندسازی ذهن نشان می دهد که لکنت بچه ها در خانواده های استرسی، پرتنش، والدین ایرادگیر و آنانی که مدام در حال مشاجره خانوادگی بیشتر می شود و حتی مبادرت به درمان در این مرکز هم داشته باشند مدت درمان را طولانی تر می کنند بهترین سبک تربیتی سبک مقتدرانانه همراه با محبت است ،اقتدار با خشونت تفاوت دارد اقتدار قاطعیت منطقی است.
خیر کاملا اشتباه است تربیت فرزند از خود فرزند مهم تر است این تربیت است که ادم را از مرز حیوانیت بالاتر می برد و تواناییهای ذهنی و فضیلت های اخلاقی او را گسترش می دهد. به یاد دارم پدری از استان مازندران به مرکز توانمندسازی ذهن امده بودند و اظهار می کرد که در شهر ما گفتار درمانگری توصیه کرده که کودک را از هیچ عملی منع نکنیم و حقیقتا من خود شاهد رفتار ان کودک بودم که که بسیار گستاخ و بی پروا بود و باعث کلافگی والدینش شده بود و حتی برای درمان با ما نیز همکاری نداشت گاهی توصیه هایی که پایه علمی عقلی و تجربی ندارد نه تنها کمکی به کودکمان نمی کند بلکه مشکلی را بر مشکلات او می افزاید.
نظم و ترتیب و به موقع خوابیدن چیز مناسبی است حالا فرقی نمی کند کودک لکنتی باشد یا غیر لکنتی.
هرچه زودتر درمان کودک را شروع کنید نتایج بهتری خواهد داشت مگر این که همکاری نکند به محض توجه شدن و اگاهی از لکنت یا ناروانی گفتار کودک برای درمانش اقدام کنید تا روند بهبودی کامل را شروع کنید.
محبت و توجه به کودکان طوری که بتواند احساس دل بستگی ایمن در انان ایجاد کند کاری اساسی و درست است توجه به تفاوتهای فردی کودکان هم در این زمینه مهم است کودکان دارای لکنت زبان مریض یا بیمار نیستند که توجه ویژه ای به انان داشته باشید انان نباید احساس متفاوت بودن کنند به طور کلی اختلاف اساسی این جانب با خیلی از متخصصان و کارشناسان در چند نکته در چند نکته اساسی است:
1. لکنت به غیر از یک تا دو درصد جمعیت بقیه ذهنی است نه جسمی
2. لکنت بیماری نیست بلکه مشکل ذهنی و روانی و ضعف در مهارت گفتاری است
3. توجه ویژه به کودک داشتن سبب می شود که او خودپنداره منفی به خود بگیرد و شخصیتی وابسته پیدا کند اما گوش دادن به صحبتهای او و شنیدن حرفهایش کار خوبی است و برای همه کودکان مفید است تا احساس شخصیت کنند و بتوانند حرفهایشان را بزنند تا سلامت عاطفی و روانی انان حفظ شود وقتی کودک لکنتی در حال اجرای تکنیکهای گفتاری است هم لکنت او کاهش می یابد هم احساس ارزش و توانمندی می کند.
تماشای بیش از حد تلویزیون و بازیهای رایانه ای اسیب به ذهن کودکان می رساند و هیچ فعالیتی جای فعالیت توأمان جسمی و فکری برای کودکان را نمی گیرد. چنین بازیهایی بهره هوشی کودکان را کاهش می دهد تماشای تلویزیون بیش از یک ساعت و بازیهای رایانه ای بیش از بیست الی سی دقیقه مجاز نیست. همان مقدار هم که کودک جایز به بازی کردن است بایستی برنامه ها اموزنده و بازیها سازنده و فکری باشد نه برنامه ها و بازیهای جنگی و مخرب بازیهای پرهیجان و ترسناک برای کودکان چه لکنتی و چه غیرلکنتی اسیب رسان است زیرا سبب ترس و استرس در بیداری و دیدن کابوس در خواب می شود هیجان بالا و تنش زیاد لکنت این دسته از کودکان را زیاد می کند.
هیچ تفاوتی بین تغذیه کودک لکنتی و غیرلکنتی وجود ندارد مگر اینکه کودک مشکل خاصی از نظر جسمی داشته باشد صورت بایستی زیر نظر متخصص تغذیه یا پزشک متخصص کودک باشد اینکه توصیه شده کودکان لکنتی غذاهایی با طبع سرد نخورند و این توصیه ها غیرعلمی است ربطی به لکنت ندارد و با شیوه شبیه سازی ذهنی و روان شناسی ذهنی در مرکز توانمندسازی ذهنی این جور توصیه ها جایگاه تأثیرگذار و علمی ندارد کودکان در حال رشد هستند بایستی لبنیات بخورند و منع کردن کودک از خوردن غذاها میوه ها و خوراکیهای با طبع سرد خسارت غیر قابل جبرانی بر جسم و ذهن کودک بر جای می گذارد ما منکر تأثیر تغذیه و تأثیرات هر میوه و غذا و غیره نیستیم لکن در روند درمان با روش مرکز توانمندسازی ذهن ما نه مصرف دارو رو توصیه می کنیم و نه پرهیز از سردیها و ترشیجات را.
ممکن است برخی کودکانی که لکنت دارند فعال هم باشند ولیکن رابطه معنا داری تاکنون گزارش نشده است.
بایستی هم زمان هم لکنت زبان و هم بیش فعالی او تحت مداوا و درمان قرار بگیرند کاری که ما در مرکز توانمندسازی ذهن انجام می دهیم.
این کودکان سه مشخصه ی اصلی دارن کم توجهی، بی قراری و تکانشگری( واکنش سریع نشان دادند) این کودکان تحریک پذیر اشفته و خستگی ناپذیرند بی توجهی و پیش فعالی انان گاهی به پیشرفت اجتماعی و تحصیلی انان اسیب می رساند این کودکان محیط خانه کلاس و مدرسه را بر هم می ریزند به تذکر والدین و معلمان توجهی نشان نمی دهند لازم به ذکر است اکثرا تشخیص هایی که در مورد این کودکان صورت می گیرد اشتباه است کودکان بیش فعال بایستی حداقل دو تا از مشخصات اصلی که در بالا ذکر شده را داشته باشند داروی ریتالین و ریسپریدون نیز صرفا برای چندین ساعت ان هم برای بالا بردن توجه در کودکان تا حدودی مؤثر است این در حالی است که مضرات استفاده از دارو توسط داروشناسان و داروسازان مطرح می شود شیوه های تربیتی رفتاری و اموزش والدین را این جانب دکتر محمد احسان تقی زاده موثر از شیوه دارویی میدانم طبق تجارب علمی و تجربی در کلینیک توانمندسازی ذهن.
بهتر است اول کودک تحت درمان با روش شبیه سازی ذهن قرار گیرد و سپس به مهد کودک فرستاده شود زیرا برخی از مربیان به مسائل لکنت زبان و روان شناسی کودک و جوی که باعث تمسخر و تحقیر کودک شود نااگاه هستند که هر دو اسیب زا است.
بی شک هیچ مراقبتی جای مراقبت مادران را نمی گیرد مراقبتهای غیرمادرانه در صورتی مجاز است که با کیفیت باشد اگر مهد کودک ها خدمات باکیفیتی را ارائه دهند می تواند از نظر اجتماعی تأثیر مثبتی در رفتار کودکان بر جای بگذارند جرئت ورزی ارتباطات اجتماعی و کلامی در مراقبتهای باکیفیت در کودکان بالا می رود مراقبتهای کم کیفیت در کودکانی که از تنش های خانوادگی رنج می برند اثر منفی دارد مهد کودکها اگر با کیفیت باشند اثرات خوبی را می توانند در کودکان بر جای بگذارند. مهد کودکهایی که مربیان انان صلاحیت حرفه ای بالایی دارند به تفاوتهای فردی کودکتان توجه نشان می دهند که باعث پیشرفت زبان و تفکر کودکتان می شود مهد کودکی که کودک دارای لکنت زبان را مورد تمسخر قرار دهد و مربی نیز کودک دارای لکنت را نزد سایرین کوچک کند حتما مهد کودک مخربی خواهد بود اگر مهد کودک بتواند ارتباط و تعامل خوبی را با بچه ها برقرار کند حس مثبت در انان ایجاد کرده و اعتماد به نفس کودکان را بالا ببرد چنین مهدکودکی مفید خواهد بود.
اگر مربی شایسته و حرفه ای است و کودک را نزد دیگران ضایع نمی کند بله بهتر است بگوییم و حتی از او بخواهیم با تکنیک از او سؤال بپرسد یا بخواهد حرف بزند هر چقدر مربی صبور و مهربان و همدل باشد و کودک را تحت فشار قرار ندهد و شرایط کودک را بداند سر به سرش نذارد یا ادای او را درنیاورد و کلامش را قطع نکند فضای مهد برای کودک فضای رشد دهنده خواهد شد.
بیشتر بخوانید
ترس های رایج در کودکانتمام قوانین و مقرراتی که برای سایرین است برای کودکان دارای لکنت هم بایستی یکسان باشد از اموزش و تربیت او غافل نشویم و او را تشویق به جواب دادن، فعالیت داشتن، اجتماعی شدن و گفتگو کند.
اولا خود بچه می داند که نمی تواند خوب و روان صحبت کند ثانیا قبلا توضیح دادیم که توهین به هوش و شعور بچه است که مشکلش را مطرح نکنیم و صورت مسئله را پاک کنیم ثالثا تا او مشکل را نداند حاضر به همکاری نیست و رابعا اگر او را نزد متخصص ببریم بدون این که بداند برای چه می رود از انجای که لکنت ذهنی است نه جسمی همکاری نکرده و تأثیری هم بر روی او نخواهد داشت دلیل پنجم این که اگر مشکل لکنت زبان حاد است که خود کودک به ان اگاهی می یابد چرا صورت مسئله را پاک کنیم ششم این که به واسطه لکنت اگر دچار سرخوردگی شده باشد باز هم متوجه می شود و ما اگر وانمود کنیم که چیزی نیست درواقع خودمان و او را گول زده ایم.
گاهی کودکان بدون منظور خاصی صرفا با کسانی دوست هستند کارهایی می کنند که بیشتر جنبه بازی و شوخی دارند و اکثر این رفتارها از این نوع هستند وظیفه والدین در درجه اول دادن اعتماد به نفس به کودکان و گسترش ظرفیت روحی و عاطفی و انعطاف پذیری فکری و رفتاری کودک است و در درجه دوم نوع فهم و درک ما از یک رفتار مهم است این که ما درک و تفسیرمان دست انداختن و مسخره کردن باشد یا شوخی نوعی واکنش ما کلی با هم متفاوت خواهد بود البته گاهی دانش اموزان شرور و بی رحمی در مدارس وجود دارند که مسخره میکنند و اسیب میرسانند که در این صورت لازم است با اولیای مدرسه، معلمان، مشاور مدرسه و والدین کودک کودک مزاحم که شرارت می کند صحبت کنید تا جلوی رفتارهای بد کودک گرفته شود.
اگر در انتهای درمان با روش مرکز توانمندسازی ذهنی هستید خیر، زیرا کودک به مرحله ای از گفتار روان رسیده است که نیازی به مطرح کردن نزد معلم ندارد ولی اگر ابتدای فرایند درمان هستید بله. لازم است قرار ملاقاتی با معلم فرزندتان داشته باشید صراحتا مسئله لکنت، روند درمان، تکنیک های گفتاری و توصیه های مرکز توانمندسازی ذهنی را حتما مطرح کنید تا ایشان هم در فرایند درمان نقشی مؤثر داشته باشند و کمک کار کودک و مشوق او برای اجرای تکنیک های گزارش باشد البته امیدواریم معلم کودک حرفه ای و با صلاحیت باشد زیرا به ما گزارش می دهند که برخی معلمان کودک لکنتی را تحقیر و مسخره میکنن و در حضور جمع دانش اموزان او را خرد میکنند بعد از اینکه خاطر جمع شدید معلم کودک شما از ان دست معلمان حرفه ای مهربان و وظیفه شناس است مسئله را مطرح کنید ولا بهتر است کلاس یا مدرسه او را جا به جا کنید پس از حصول اطمینان انتظارات دکتر کودک و خودتان را مطرح کنید.
بیشتر بخوانید
درمان گروهی لکنت زبان
1. با کودکان لکنتی مثل سایر کودکان عادی رفتار کنید
2. از انان بخواهید وارد بحث و گفتگو شوند
3. بام پی و فینگیلی از اسامی است که توسط مرکز توانمندسازی ذهن برای لکنت کودکان مطرح می شود و ان را قابل درمان بدانند و کوده و به کودک بفهمانند که درمان پذیر است
4. جرئت ورزی و اعتماد به نفس را به کودکان اموزش بدهند از کودک بخواهند که داوطلب توضیح دادن و ارتباط گفتاری شود
5. کودک را تشویق کنند تا وارد بازیهای گروهی و مباحث گروهی شود
6. هنگام لکنت از کودک بخواهند با تکنیک مرکز توانمندسازی ذهن صحبت کنند
7. فرصت کافی برای صحبت کردن به کودک بدهند کسی حق ندارد سخن گوی کودک شود و به جای او حرف بزند
8. کودک لکنتی هم مثل سایرین به قوانین مهد بایستی احترام بگذارند
9. کودکان لکنتی هم بایستی به صحبت کردن دیگران گوش فرادهد و حرف دیگران را قطع نکنند
10. حرف کودک لکنتی را قطع نکنند.
لکنت لزوما پیشرفت تحصیلی را کند نمی کند. برخی از دانشمندان دنیا نظیر چارلز داروین، وینستون، چرچل لوئیس، کارول دموستن لکنت زبان داشتند بنابراین شواهدی در دست نیست که نتیجه بگیریم افراد لکنتی دارای هوش کمتری هستند اگر می بینید کسانی که دارای اوتیسم، عقب مانده، سکته شدید مغزی و فلج مغزی هستند طی آن لکنت هم دارند.لکنت انان سبب این بیماریها نشده بلکه برعکس این بیماریها سبب لکنت انان شده در بحث پیشرفت تحصیلی باید عرض کنیم که دانش اموزان دارای لکنت اگر مشکل لکنت زبان را به عنوان معضلی غیر قابل درمان بدانند و روحی و روحیه خود را ببازند و اعتماد به نفس امید و انگیزه انان را مورد هجوم قرار بدهند در این صورت خواهیم گفت لکنت زبان باعث افت و پیشرفت تحصیلی می شود.