ابتدا به تعریف فوبیا و انواع و علائم آن می پردازیم و در نهایت راهکارهایی برای درمان ترس می دهیم. فوبیا نوعی اختلال اضطراب است و به ترس یا اضطراب شدیدی گفته می شود که موقعیتی خاص مانند بیرون رفتن یا موضوعی معین مانند عنکبوت حتی در غیاب خطر واقعی، محرک بروز آن می شود. افراد مختلف فوبیا را به یک شکل تجربه نمی کنند و علائم فوبیا در تمام بیماران یکسان نیست. شاخص ترین علامت فوبیا احساس ترس و اضطراب شدید در زمان مواجهه با موضوع یا موقعیتی است که مایه ترس و نگرانی فرد است. اگر فوبیا شدید باشد، حتی فکر کردن به موقعیت یا موضوع مورد هراس می تواند منجر به شروع علائم باشد.
علائم شایع فوبیا به شرح زیر می باشد:
احساس سرگیجه، عدم تعادل، غش کردن، احساس خفگی، تپش قلب یا سریع شدن ضربان قلب، احساس درد یا گرفتگی در قفسه سینه، تعریق، گرفتگی یا یخ زدن، حالت تهوع، استفراغ یا اسهال، بی حسی با گز گز، رعشه یا لرز، ترس از مرگ. اگر علائم فوق بسیار شدید باشد، منجر به حمله هراس یا پنیک اتک شود. حال به انواع فوبیا یا ترس می پردازیم: فوبیاهای خاص، فوبیاهای پیچیده، فوبیای اجتماعی، آگورا فوبیا...
1. رفتار درمانی شناختی
CBT
:
رفتاردرمانی شناختی با هدف شناسایی ارتباط بین افکار، احساسات و رفتار انجام می شود. به بیمار کمک می کند تا مهارت هایی کاربردی برای مدیریت الگوهای دامن زننده به مشکل در خود پرورش بدهد. چنانچه از رفتاردرمانی شناختی برای درمان فوبیا استفاده شود، درمان شامل تکنیک های مختلفی مانند مواجهه درمانی یا حساسیت زدایی خواهد بود. برنامه رفتاردرمانی شناختی در قالب کتاب کار یا تمرین کامپیوتری به بیمار ارائه می شود و بیمار می تواند تمرین ها را خودش به تنهایی یا در جلسه مشاوره تحت نظر مشاور انجام دهد. رفتار درمانی شناختی برای بیماران دچار فوبیا اجتماعی یا آگورافوبیا بسیار مفید است چون بیمار می تواند درمان را در خانه کامل کند.
2. مواجهه درمانی:
بیمار در مواجهه درمانی در محیطی امن و به شیوه ای کنترل شده به تدریج با موضوع یا موقعیتی که از آن می ترسد، رو به رو می شود. برای مثال اگر فردی فوبیای دندانپزشکی داشته باشد ابتدا مطالبی را درباره دندانپزشک می خواند سپس به عکس صندلی دندانپزشکی نگاه می کند در اتاق انتظار می نشیند با دندانپزشک حرف می زند و در نهایت روی صندلی دندانپزشکی می نشیند. بیمار قبل از انجام هر مرحله ای با مشاور گفتگو می کند و هر مرحله با موافقت وی انجام می شود.
3. هیپنوتراپی: هیپنوتراپی به تسکین علائم بسیاری از بیماران دچار فوبیا کمک می کند.
بیشتر بخوانید
یافتن انگیزه
4. درمان دارویی:
چنانچه فوبیا اضطراب شدیدی را به بیمارتحمل کند پزشک داروهای لازم را برای وی تجویز می کند. در حال حاضر سه گروه دارو برای مدیریت اضطراب تجویز می شود که شامل داروهای ضدافسردگی، آرام بخش ها و بتابلاکرها می شود.
5. شاید حرف زدن درباره فوبیا با فرد مورد اعتمادتان به بهبود شرایطتان کمک می کند.
6. یادگیری روش های مدیریت اضطراب و هراس که به دلیل فوبیا حس می کنید واقعا دشوار است تمت باعث می شود که خودتان را بیشتر در موضوع کنترل احساس کنید و از رو به رو شدن با موقعیت یا موضوعی که از آن می ترسید کمتر مضطرب شوید.
7. تکنیک های تن آرامی را امتحان کنید که این تکنیک ها شامل مدیتیشن، کنترل تنفس و انجام حرکات کششی می شود.
8. یادگیری روش مدیریت حملات هراس
9. ملحق شدن به گروه های حمایتی مجازی
10. ملحق شدن به گروه های حمایتی همتایان
11. حساسیت زدایی یا درمان از راه مواجهه:
این روی درمانی به افراد مبتلا به فوبیا کمک می کند تا پاسخ به منبع فوبیا را تغییر دهند. این افراد کم کم در معرض منبع ترس خود قرار می گیرند. برای مثال: برای افراد مبتلا به ترس از پرواز ممکن است کارهای زیر را انجام شود:
در ابتدا به پرواز فکر کنند، روان درمانگران به این افراد تصویری از هواپیما را نشان خواهد داد، فرد به فرودگاه برده خواهد شد، فرد در کابین آموزشی پرواز قرار خواهد گرفت، در نهایت فرد در پرواز واقعی قرار می گیرد.
بیشتر بخوانید
لکنت در کودکان
12. روان تحلیلی:
در درمان های روان تحلیلی به منشا ترس پرداخته می شود تا بتوانید به ترس های خود که ریشه در ناخودآگاه دارند آگاه شوید. در این روش تلاش بر آن است که با ترس های دوران کودکی خود مواجه شده و به راهنمایی درمانگر بتوانید ابن ترس ها را تحلیل و تفسیر کنید. به تدرج آگاهی شما نسبت به منشا ترس در گذشته بیشتر خواهد شد. هیپنوتیزم یک روش درمانی موثر و شاخه ای از علم روانشناسی است که به دلیل عدم دخالت هر گونه داروی شیمیایی و بدون هر عوارضی می تواند سلامت بیمار را تضمین نموده و به درمان بسیاری از بیماری های روانی و اختلالات اضطرابی و هیجانی بپردازد. از آنجا که ترس های هر کس در ضمیر ناخوداگاهش شکل می گیرد. هیپنوتیزم درمانی می تواند کاملا موثر باشد چون مستقیم ترین راه برای دست یابی به ضمیرناخوداگاه بیمار است چنین درمانی نه تنها به کم کردن اثر بیماری فوبیا کمک می کند بلکه می تواند از جهات دیگر مثبت باشد.
13. هیپننوتیزم درمانی:
در جلسه هیپنوتیزم درمانی بیمار در حالت آرامش عمیق قرار می گیرد و آگاهی او تقویت می شود. در این حالت، ضمیر ناخودآگاه کم می شود بنابراین درمانگر می تواند افکار و مفاهیم مورد نظر و تغییراتی را در سبک زندگی، به ضمیر ناخوداگاه بیمار القا کند. با جای گرفتن این تلقینات در ضمیر ناخوداگاه، ذهن آرام یافته و بیمار می تواند این برنامه ریزی محدود را بپذیرد در نتیجه همه چیز را به شکل دیگر دیده، نظرش درباره موقعیت هایی که قبلا به عنوان تهدیدی برای او وجود داشت عوض شد.
14. نوروفیدبک یا بازخورد عصبی راهی برای تمرین فعالیت مغزی است. مغر در درمان فکر کردن، حالات خلقی مختلف،عادات رفتاری و حرکت اندام ها امواج مختلفی تولید می کند. در روش درمانی نوروفیدبک با نصب حس گرهایی بر روی سر، این امواج روی کامپیوتر نمایش داده میشود و بیمار با کمک یک متخصص تلاش می کند امواج نامنظم مغزی را کنترل و در نتیجه بهبود ببخشد.
15. خانواده درمانی می تواند برای شما و خانوادتان موثر واقع شود چون با خانواده درمانی درک می کنید که چگونه خود را با موقعیت وجود این اختلال و مشکلات روانی یا اجتماعی همراه با آن سازگار کنید و همچنین خانواده از اهمیت حمایت از بیمار و فعال بودن در فرایند درمان او آگاه می شوند.
16. درمان فوبیا با تحریک مغناطیسی:
در حالی که فوبیا می تواند ناتوان کننده باشد تقریبا همه فوبیا قابل درمان هستند تحریک مغناطیسی ترانس کرینال که بیشتر برای درمان افسردگی استفاده می شود ممکن است یک گزینه درمانی جدید و ایمن برای فوبیا
باشد.
درمان های کنونی فوبیا معمولا شامل ترکیبی از درمان،تغییر شیوه زندگی و دارو است.تحقیقات جدید به ما می گوید
TMS
ممکن است بتواند مناطق فعال تر مغز مرتبط با اضطراب را آرام کند.هنگامی که فردی اضطراب را تجربه می کند سلول های مغز ممکن است
TMS
تا در به کاهش فعالیت سلول های مغز در قشر
در ناحیه ای از مغز بنام قشر پیش پیشانی فعالیت بیشتری دارند.
TMS
به طور قابل توجهی
جلوی مغز برای کاهش علائم اضطراب باشد.تجزیه و تحلیل 11 مطالعه تحقیقاتی نشان می دهد که
اضطراب را در بیماران مبتلا به اختلال اضطراب کاهش می دهد از جمله فوبیای خاص،اختلال اضطراب اجتماعی،اختلال هراس،آگورافوبیا یعنی ترس از عدم توانایی در فرار از موقعیت های ناراحت کننده یا شرم آور و اضطراب عمومی.
17. آموزش مهارت های اجتماعی یکی از راه های درمان فوبیای اجتماعی اس.معمولا افراد مبتلا به فوبیای اجتماعی در مهارت های اجتماعی،زبان بدن و سایر موارد مربوطه دچار نقص هایی هستند. تمرین مهارت های اجتماعی، یادگیری مهارت ها از طریق مشاهده گرفتن فیدبک اصلاحی و بازخورد مثبت از درمانگر در جریان مهارت آموزی، در جلسات درمانی اجرا می گردد.